ستلح ارار دیاں سکھ ریاستاں (6)

ستلح ارار دیاں سکھ ریاستاں (6)

گورنر جنرل ولوں یدھ دا رسمی اعلان کیتے جان توں پہلاں ہی اس دے ایجنٹ میجر براڈپھٹ نے 12 دسمبر دے دن ستلج توں پورب ولّ دے سارے مکھیاں نوں ایہہ 'مراسلا' بھیجیا، 'جس طرحاں ایہہ ہر کسے دی وفاداری اتے دوستی دی پرکھ کیتے جان دے دن ہن اتے جویں کہ برطانوی سرکھیا ادھین آؤن دے دن توں دیسی مکھی اتے ہور سارے نرنتر امن-شاتی دا انند لے رہے ہن، اس لئی اوہ اس سرکار، جہڑی اوہناں دے بھوکھی ہتاں نوں وستھار دیویگی، دی سیوا کرن لئی وچنبدھّ ہن۔ اس سنبندھ وچ وکھائی گئی بے رخی اوہناں دے پکھ اتے اہسانپھراموشی سمجھی جاوے گی۔ تہاڈے موہتمد اتے وکیل نوں رسالے، پیدل اتے ہتھیاربند رجمینٹاں نوں لوڑیندے سازو-سامان، ڈھوآ-ڈھوائی دے سادھناں دے سمیت بناں کسے دیری دے نمنہستاکھری ساہمنے پیش ہون دا حکم دتا گیا ہے۔
تہانوں اپنی فوج نال اپنے کسے یوگ رشتے دار اتے تجربیکار فوجی افسر دی ڈیوٹی لاؤنی چاہیدی ہے۔ گھوڑسواراں دے گھوڑے اتے ہتھیار ودھیا ہون اتے پیدل جوان تجربیکار اتے پھرتیلے ہون۔
تہاڈے موہتمد ساریاں لوڑاں دا وستھار تہانوں دسّ دینگے۔
تہاڈے ذیلداراں نوں تہاڈے راہیں لیوی جمع کرواؤن لئی ہدایت کیتی گئی ہے، اس موقعے اس بارے کوئی وواد نہ کھڑھا کیتا جاوے، اس دا فیصلہ پچھوں کر لیا جاویگا۔' ایہہ حکم نابھے دے راجے نوں وی بھیجیا گیا۔ اس ریاست توں 400 گھوڑسوار، 400 پیدل سینک، 2 توپاں اتے 25 زمبوریاں دی منگ کیتی گئی۔
گورنر جنرل ولوں یدھ دا اعلان
کھنے توں چل کے گورنر جنرل دے لام لشکر نے 12 دسمبر نوں دوراہے نیڑے لشکری خاں دی سراں وچ ڈیرہ کیتا جتھوں گورنر جنرل نے 13 دسمبر 1845 نوں لاہور دربار نال یدھ چھڑن دا اعلان کردیاں دریا ستلج دے پورب-دکھن وچ پیندے خالصہ راج دے علاقے نوں کھوہن بارے ایہہ فرمان جاری کیتا، 'گورنر جنرل، مہاراجہ دلیپ سنگھ دے ستلج دریا دے کھبے اتھوا برطانوی پاسے دے علاقے ضبط کرکے برطانوی راج وچ شامل کرن دا اعلان کردا ہے۔'
اس فرمان وچ انگریزی سرکھیا پراپت دیسی ریاستاں دے مکھیاں اتے سرداراں نوں وی اوہناں نال 1809 وچ ہوئی سندھی دا حوالہ دندیاں سدا دتا گیا کہ 'سانجھے دشمن نوں سزا دین اتے ایہناں ریاستاں وچ امن بنائی رکھن ہت کھلھے دل نال برطانوی سرکار دی مدد کیتی جاوے۔' نال ہی ایہہ تاڑنا وی کیتی گئی کہ 'جہڑے مکھی سرکھیا پردان کرن والی شکتی پرتی بندی ایہہ ذمہ واری نبھاؤن وچ پھرتی اتے نشٹھا وکھاؤنگے، اوہ اپنے ہتاں وچ جھٹپٹ وادھا ہو رہا ویکھنگے اتے جو اس دے الٹ راہ اختیار کرنگے، اوہ برطانوی سرکار دے دشمن گردانے جانگے اتے اس انوسار سزا دے بھاگی ہونگے۔' اس اعلان وچ ستلج دے پوربی کنڈھے توں ارار ولّ خالصہ راج دی پربھوستا ادھین وسدی عامَ جنتا نوں شانتی بنائی رکھن دی صورتَ وچ پورن سرکھیا دین دا بھروسہ دندیاں کیہا گیا سی کہ ہتھیاربند ٹولے، جہڑے اپنیاں گتیودھیاں دا تسلی بخش سپشٹیکرن نہ دے سکنگے، جنتک امن نوں بھنگ کرن دے دوشی منے جانگے۔
انگریزی راج دی سرپرستی حاصل کر چکے انگریزپرست لوکاں دا اک اجیہا ورگ وی سی، جس دی مالکی خالصہ راج دی ادھینگی ہیٹھلے علاقے وچ پیندی سی۔ کمپنی اتے خالصہ راج درمیان لڑائی ہون دے فلسروپ اوہناں نوں مالی نقصان ہونا قدرتی سی۔ اس فرمان وچ گورنر جنرل نے اوہناں نوں بھروسہ دوایا کہ اوہناں دے صحیح-صحیح ادھیکاراں اتے لابھاں نوں پچھاندیاں اوہناں نوں سرکھات رکھیا جاویگا۔ اس دے الٹ برطانوی راج دی رعایا بن چکے پر لاہور دربار دی نوکری کرن کارن اس اعلان دی النگھنا کرن والے ویکتیاں نوں برطانوی سرکار دے دشمن گھوشت کردیاں اوہناں دی ستلج دریا دے پورب ولّ پیندی جائداد ضبط کر لین دی چتاونی دتی گئی سی۔