پنجاب دی تریخ:4

سبھ توں پہلاں ہناں قید غدری سورمیاں نوں لاہور توں ملتان جیل وچ بھیجیا گا۔ بابا وساکھا سنگھ نوں عمر قید، کالے پانی اتے جائداد ضبطی دی سزا ہوئی سی۔ ملتان جیل وچ ہناں نوں جاندیاں ہی قیدیاں والیاں وردیاں دتیاں گئیاں، جس توں پتہ لگا کہ س وردی مطابق ہر قیدی نوں ٹوپی پاؤنی پیندی اے۔ سکھّ دھرم وچ ٹوپی نوں غلامی دی نشانی منیا جاندا اے تے ٹوپی پاؤن دی سخت مناہی اے۔ رہتنامے وچ لکھیا اے :- ہوئِ سکھ سرِ ٹوپی دھرے۔ سات جم کشٹی ہوئِ مرے۔ سو بابا وساکھا سنگھ نے ٹوپی پاؤنوں نانہہ کر دتی۔ باقی غدری وی بابا جی دے نال ہی دستار بنن دے حق لئی اڑ کھلوتے۔ س قسم دی پہلی حکم-عدولی ویکھ کے جیلر کرودھت ہو کے سختی تے اتر آیا۔ بابا جی اتے ساتھیاں نوں ڈنڈا بیڑی دی کرڑی سزا ارمبھ ہوئی، پر آپ ڈٹے راے۔ تکڑی جدوجہد اپرنت 'ٹوپی' دی تھاں 'دستار' سجاؤن دی پروانگی نال جیل اندر غدری سوربیراں دی سرکار تے پہلی جت ہوئی۔ ٹوپی توں کھہڑا چھٹن نال کئی خلاکی قیدی وی غدریاں ول کھچے گئے۔ پنجاب دیاں ساریاں جیلاں وچ رولا پے گا۔ ملتان جیل وچ قیدی غدری دیش بھگتاں نوں چکیاں پیہن دی مشقت دتی گئی۔ سورے سار ہی ہر قیدی نوں 21 سیر دانے تول کے دے دتے جاندے، تے چکیاں دی گھوکر ارمبھ ہو جاندی۔ مشقت پوری نہ کرن والے قیدی نوں ڈنڈا بیڑی لا کے جکڑ دتا جاندا تے ساری ساری رات کھڑیاں رکھیا جاندا۔ س ظلم دے باو جود غدری سنگھ پوری چڑدی کلا وچ رہندے اتے قومی آزادی دے ترانے گاؤندے رہندے۔ سرکار نوں خطرہ پیدا ہو گا کہ جیلاں وچ گونج راے ہناں قومی ترانیاں دی لے کتے نیڑلیاں فوجی چھاؤنیاں تک نہ جا اپڑے، جتھے کہ وڈی گنتی وچ سکھّ فوجی ہندے سن۔ ہی سماں سی، جدوں انگریز حکومت ولوں ہناں غدری سوربیراں نوں پنجاب دیاں جیلاں وچوں کالیپانی بھیجیا گیا سی -